Monday, January 19, 2009

Aku...dan Bahasa Bidayuh.


Salaam.. kali tok aku nak share pengalaman aku blaja bahasa Bidayuh. Aku rasa mesti ada antara tokrang yang ada pengalaman sama macam aku, terutama part-part blaja bahasa tok.

Untuk pengetahuan tokrang, aku tok nang minat bab-bab blaja tutor urang. Mun basa Iban, nang boleh tahan juak lah, coz aku dibesa di Betong. Dari jah satu gik dah becampo geng-geng Iban, sampei nektok.

Bila behijrah ke Kuching, 1st time nengar tutor Bidayuh, alu rasa teringin nak blaja. Maka start lah aku blaja sikit-sikit basa ya. Salu wak nengar-nengar geng-geng Bidayuh kaka, sambil ku coba paham sikit-sikit. Kadang-kadang berani ati jak ku nyampuk-nyampuk kaka daknya, sak ku dapat blaja secara praktikal. Mun sik paham, ku nanyak daknya balit.

Ada sorang kawan, namanya Charles dari Bau, nya tok lah salu jadi guru aku. Pasya, famili nya pun dah jadi famili angkat aku.

Alkisah, suatu hari di Hari Gawai (cam lagu M. Nasir), aku ngabas famili angkat ku tok di Singai, Bau. Maka aku dihidangkanlah dengan juadah-juadah halal cam kacang, buah-buah & manisan. Disertakan juak dengan duak tin minuman. Setin ya, Cola. Setin agik,.. ya ku nang sik minum.

Loyar punya loyar, abis lah cola ya tek. Lalu bapak angkat ku madah "Nuok, Jam.." (Nuok = minum) kata nya sambil mukak tin sigek gik tek, lalu disuak nya ngan aku. Aku refuse dengan lembut. "Sori, uncle! Oku do nuok piin nyuk", kata ku dengan konfidennya.

Tecengang sidak nengar jawapan aku. Saspen wak ku tek. Kawan ku Charles nok duduk sbelah aku tiba-tiba tetak. "Ko tauk apa dipadah ko tek? " kata nya.

Paduhal sigek word aku mistake. Sepatutnya aku madah 'Oku do nuok piin ti' baruk lah meaning nya 'Kamek sik minum aik tok'. Mun 'Oku do nuok piin nyuk', meaning nya jadi 'Kamek sik minum aik minyak'! 'Nyuk' ya 'minyak'. Aku konfius dengan word Iban 'Nyak' maksud nya 'Tok'.

Bederei tetak sidak serumah-rumah ya. Tapi ku sik kesah. Ya nang adat blaja bahasa. Hepi gik ada..

Bila time ku nak balit, time nak masok keta, sempat gik mak angkat ku nyerao dari penjan. Yang ku dengar, nya macam nyuruh aku mbak keta laju-laju! Pelik da jak mak angkat ku tok. Salu urang mesan iboh mbak laju-laju, pikir ku lam ati.

Skali lagik Charles main peranan sebagai juru bahasa. Nya macam tauk-tauk ajak apa persoalan lam palak ku. Ya nya madah "Tauk ko apa dipadah mak ku ya? Nya madah 'mbah' laju-laju. Maksudnya 'jangan' laju-laju. Bukan nya 'mbak' laju-laju" Kata nya sambil tesenyum. Baruk ku paham, 'mbah' ya reti nya 'jangan'.

Ya antara kenangan-kenangan ku blaja tutor Bidayuh. Kinektok alhamdulillah, aku dah lancar juak bekomunikasi lam bahasa ya, walaupun sik lah expert gilak. Terutang budi ku ngan kawanku, Charles Wilfet @ Hamzah B. Abdullah & famili angkat ku, En. Wilfet & keluarga. Smoga perhubungan kita makin erat. Trimak kasih juak ngan geng-geng Bidayuh ku yang selamak tok very supportive, spoting & understanding.

Time tok ku dalam proses blaja basa Melano (Matu) gik. So, para blogger skalian! Ju.. Join skali, kita blaja basa urang lain, mok sik??

10 comments:

  1. Nang best blaja bahaso org lain... Jd kita lebih tauk mun sidak ya ada berbunyi nak nganok kita.... Selain ya x lah kita jadi pemerhati jak nak.... Mok juak kita tauk apa nak d padah n kita dpt madah balit..... bak kata pendek ngn aku ria... Bahasa Jiwa Bangsa...

    ReplyDelete
  2. bahsa bidayuh tok nang x faham trus...mok diblajar secara extensive tok..

    ReplyDelete
  3. ku mok blaja bahasa arab ngan ko jak zam.. almaklomlah link besar ngan dak Rabbani hehehe.. Lamak ku temu/kontek azadan...

    ReplyDelete
  4. AmirFX>
    Selain ya, kita dapat paham pemikiran & mentaliti sesuatu kaum. Pasya mun u tauk basa lain eh, u boleh nganok pendek. Sik nya tauk.

    Rudy>
    Boleh secara extensive, pi paksa mbak extension wire lah...

    onggon>
    Lughatul arabiyah? Aina turiidu an tadrusu al lughah? Hal haazihi sohih, pok? (Bena tuk pok?)

    ReplyDelete
  5. wah... berbelit gak.... tapi kalau dia kate katang ayang "mbah laju-laju" memang ayang akan bawak laju.. huahuahua... pastu... lain kali kalau ayang gi Kuching.. ayang plak yang blanja 'piin nyuk' okeh??

    ReplyDelete
  6. lawak jak crita ktk ya..mun bahas bidayuh kmk nang lansung xdpt nk faham..tp mun iban boleh thn la..

    ReplyDelete
  7. ayang's>
    Ayang ni kire cool gak. bole paham 'klaka' S'wak!

    Khairul Antasha>
    Nemu jako Iban gak nuan neh..

    ReplyDelete
  8. Wakakaaka...patut pun mikir mak angkat nyoh mbak laju2.. mun aku pun di suak ayat `Mbah laju2'.. KOMPOM ku pikir nya nyoh mbak laju2 ekekek

    ReplyDelete
  9. ooo ok ok..besh apa blog tok!

    :) inau dengah..

    thanks also sb sudi jd blog member ku.. :p

    ReplyDelete
  10. Audio>
    Ya lah ho.. malu betanyak sesat jalan..hehe

    arjuna.arts.com>
    dengah ngau bilem ko..:-)

    ReplyDelete

kOMEN JE..